του Γιάννη Σχίζα
ΑΥΓΗ 9.12.17
Στις 11 Δεκεμβρίου είναι η καθιερωμένη «Ημέρα των βουνών» -που ξεκίνησε κάποτε ως «συνδιαχειρίστρια» με τον οικοτουρισμό, αλλά στη συνέχεια κατέλαβε ένα ολόκληρο 24ωρο. Τη μέρα αυτή θα τιμηθεί η μνήμη του Κώστα Τσιβελέκα, ορειβάτη που πρωτοστάτησε σε πολλά εγχειρήματα πρωταθλητικού επιπέδου, συμπεριλαμβανομένου του Έβερεστ...
Τα βουνά ήταν όντως στοιχείο της ψυχής του Τσιβελέκα, όσο και του Τένσινγκ Νοργκέι, που άφησε τρυφερές αφηγήσεις για την απίθανα σκληρή πρώτη ανάβαση του 1953 στην κορυφαία των κορυφών, μαζί με τον Έντμουντ Χίλαρι. Όπως σε τόσα άλλα ζητήματα, έτσι και αυτό το κατόρθωμα καταχωρήθηκε συστηματικά στα πεπραγμένα του Νεοζηλανδού Χίλαρι, ενώ αντίθετα αποσιωπήθηκε η παρουσία του Νοργκέι - Σέρπα ινδικής εθνικότητας- δίνοντας μια γεύση ύστερης αποικιοκρατίας και ρατσισμού...
Στη συνέχεια επίσης ελάχιστα σχολιάστηκε η διαρκής αναβάθμιση των ορειβατικών εξαρτημάτων, που τελικά έκαναν τις επιδόσεις των ορειβατών του 21ουαιώνα συγκρίσιμες με αυτές του 1953 όσο συγκρίσιμες είναι οι επιδόσεις των ρεκόρ με ελαστικό κοντάρι με το παραδοσιακό ξύλινο...

Ο 21ος αιώνας είναι ο πρώτος αιώνας κυριαρχίας των αστικών πληθυσμών κι αυτό μεταφράζεται σε πολλά πράγματα, μεταξύ των οποίων και μια άμπωτη πληθυσμών από τις ορεινές περιοχές. Η αναχωροθέτηση είναι αναγκαία και αναπόφευκτη σε μια εποχή όπου η ασφάλεια από τους πειρατές (!) ή η αποφυγή της οθωμανικής καταπίεσης (!) δεν διασφαλίζεται από την κατοίκηση στα βουνά - κι αυτό σημαίνει μείωση των ορεσίβιων.
Σήμερα οι κινήσεις του τουρισμού στρέφονται σε προνομιακές περιοχές, που είναι κυρίως οι παραθαλάσσιες. Παρ’ όλα αυτά υπάρχει μια κινητικότητα προς τις ορεινές περιοχές που καθορίζεται από τη ζήτηση αναψυχής, ιδιαίτερα τις τρεις πέραν του καλοκαιριού εποχές του χρόνου. Εξαίρεση σε αυτή την εξαίρεση είναι ο Όλυμπος, όπου σε πρόσφατη ορειβατική εξόρμηση το καλοκαίρι διαπιστώσαμε τη σωρεία Ελλήνων και ξένων επισκεπτών με τα κατάμεστα καταφύγια και τα μεταφορικά ΔΧ μουλάρια σε ετοιμότητα...
Το έντονο ανάγλυφο των βουνών δεν επιτρέπει την ακριβή εκτίμηση της έκτασής τους, που προσδιορίζεται ως κάτοψη του χώρου. Αυτό όμως το ανάγλυφο, με τις κατακρημνίσεις και τις επικές ανόδους, επιτρέπει στον χώρο να γίνεται «εργοτάξιο εξαιρετικών αισθημάτων» -σύμφωνα με μια εμβληματική ποιητική ρήση...
Το πρόβλημα είναι ότι η αειθαλής «φυσικότητα» των βουνών δεν παύει να βάλλεται από ενεργειοθήρες ή οπαδούς της συμβατικής τουριστικής ανάπτυξης: Η χρησιμοθηρική λογική των μεν συνεργεί με την αισθητική του πομφολυγώδους, της ευκολίας και του βολέματος. Ας ελπίσουμε ότι όλα αυτά δεν θα περάσουν...