Ημέρες ορειβασίας

Ημέρες ορειβασίας

Παρασκευή 16 Φεβρουαρίου 2018

Η Αρχιτεκτονική και οι πόλεις(μας)

του Γιώργου Σταματόπουλου
Ηδη από τον δέκατο τρίτο μ.Χ. αιώνα οι ηγεμόνες της Εσπερίας εξέδιδαν διατάγματα, που αργότερα μπήκαν στα Συντάγματα των χωρών τους, με σκοπό τον καλλωπισμό της πόλης την οποία διοικούσαν. Στόχος ήταν να περνάνε καλά όσοι κατοικούσαν σε αυτήν την πόλη, να μην πατάνε σε λάσπες και λακκούβες, να βλέπουν ωραία κτίρια, μεγάλα πάρκα και συντριβάνια, πίνακες να κοσμούν αίθουσες, άλογα να έχουν τους δρόμους τους. Μια ορχηστική αρχιτεκτονική μεθούσε τον χώρο και τον αναμόρφωνε με οξυγόνο και ελευθερία -μια ομορφιά ανθούσε στον μεσαίωνα και, για δες, ακόμη φαίνεται ηβάσκουσα και γεραρή.
Οι πόλεις είναι οι άνθρωποί της, ναι, αλλά είναι και οι πολύπλοκες διακλαδώσεις δρόμων, πλατειών, πάρκων, κτιρίων, γεφυρών, μια αρμονία όλων αυτών με τον ψυχισμό τον έρμο (σήμερα) και τον ταλαιπωρημένο νου (πάλι σήμερα). Μια βόλτα στην Αθήνα μπορεί να προκαλέσει θραύσματα στα τραυματισμένα σαρκία μας (τι να λέμε), στο τυφλό σώμα μας, το σαν αγγούρι, όπως και το πρόσωπο (ανέκφραστο, αγέλαστο, άσχημο, ξινό και λοιπά) -αγεωμέτρητο· ανίκανα, άρα, σύμφωνα με τον Πλάτωνα, να εισέλθουν τούτα τα σώματα και τούτα τα πρόσωπα στην ακαδημία της γνώσης, στον περίβολό της, έστω (ας μην είμαστε άπληστοι).

Μια ανορχηστική πόλη είναι μια ανοργασμική πόλη -ο ερωτισμός πάει για βρούβες, δύσκαμπτος, δύσμορφος (και δεν του πρέπει). Τι να σου κάνει και ο δήμαρχος [φωτισμένος, λένε μερικοί, αλλά μάλλον βαθιά νυχτωμένος περί την ομορφιά της πόλης και του κόσμου (της)]. Να μια πρωτεύουσα χωρίς παράδοση στην ομορφιά και στην αισθητική συγκίνηση, που «κοκορεύεται» κιόλας (όχι για τον Παρθενώνα, μην πάει ο νους μας στο καλό) για τη μορφολογική της ανάπτυξη και ας είναι αυτή τερατώδης, ας μολύνει και βιάζει το παρελθόν της και την ιστορία της, έστω υπό μορφήν ερειπιώνων. Αυτοί οι πεσμένοι κίονες δεν εκπέμπουν για τους σύγχρονους ηγέτες καμία αρχαία αγλαΐα, κανέναν εσωτερικό τάραχο, ουδεμία ανάπαλση, αφού δεν υπάρχουν ούτε ψήγματα ανάπλασης.
Αμα χτίζεις εμπορικά κέντρα (αυτά, καλέ, τα mall) και ουρανοξύστες δίπλα στην παραλία στο Ελληνικό, άμα ξεχνάς πού πέφτει το Σούνιο ή η Βραυρώνα τι το θες το δημαρχιλίκι; Δεν είναι καλύτερα να ασχοληθείς με το σπίτι σου και την οικογένειά σου, με τους φίλους σου και λοιπούς συγγενείς (να πίνετε και κάνα ουζάκι στην παραλία, αφού θα έχεις φροντίσει να σωθεί βεβαίως -να σου πουν και κάνα μπράβο οι περίοικοι);
Δεν λέω (και πώς να γινόταν αυτό;) ότι το μεγάλο είναι άκομψο καλά και σώνει, αρκεί να «υψωθεί», στητό και αγέρωχο, εκεί όπου ο χώρος το περιμένει με αγάπη και «εκθυμία, με τη σύμφωνη γνώμη των ντόπιων, με τις θωπείες της τοπικής οικονομίας, με τον σεβασμό στον πολιτισμό του χώρου (και του χρόνου). Η αρχιτεκτονική οφείλει -ποιος το ξέρει άλλωστε- να φυλακίζει το φευγαλέο της ελευθερίας των αέρηδων και του φωτός της σελήνης και του ήλιου· διαφορετικά τι νόημα έχει;
Και ύστερα έρχονται οι νέες γενιές -και τι θα πουν (εάν μπορούν τότε να μιλάνε ή να σκέφτονται, αλλά ας υποθέσουμε ότι θα είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν), αλήθεια τι θα πουν;
ΠΗΓΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου